Antybiotyki na trądzik
Antybiotyki na trądzik można podzielić na miejscowe i doustne; niezależnie od rodzaju antybiotyki są nieodłącznym elementem leczenia trądziku zwykłego, szczególnie w początkowych fazach terapii jego bardziej zaawansowanych, zapalnych odmian. Przeciwtrądzikowe właściwości niektórych antybiotyków po raz pierwszy zauważono i wykorzystano ponad 60 lat temu. Początkowo ich skuteczność tłumaczono wyłącznie hamowaniem rozwoju bakterii Propionibacterium acnes. Obecnie natomiast uważa się, że niektóre antybiotyki leczą trądzik również dzięki innym, bardziej skomplikowanym, immunomodulującym mechanizmom.
Antybiotyki na trądzik przepisywane są, w zależności od formy podania, przeważnie na okres od 6 tygodni do 4-5 miesięcy. Z uwagi na rosnącą antybiotykooporność wielu bakterii leki te zaleca się jedynie w przypadku zapalnych, ropiejących wyprysków, które nie odpowiadają na mniej intensywne leczenie zewnętrzne. Najlepsze efekty stosowania substancji przeciwbakteryjnych stwierdza się w odmianie zaskórnikowo-grudkowo-krostkowej trądziku pospolitego.
Doskonałym sposobem na leczenie cery trądzikowej jest mezoterapia igłowa Poznań, zabieg oferowany przez klinikę Stankowscy-Białach. Zadbaj o swoją cerę i raz na zawsze zapomnij o problemie! Mezoterapia igłowa bliny – zwalczamy je!
Antybiotyki na trądzik – miejscowa terapia przeciwtrądzikowa
Leczenie miejscowe antybiotykammi na trądzik, czyli stosowanie określonych preparatów bezpośrednio na chorą skórę, jest wystarczające w około 60% przypadków trądziku. Terapia taka powinna być prowadzona systematycznie przez kilka miesięcy, a jej efekty podtrzymywane za pomocą równie specjalistycznych produktów przeciwtrądzikowych. Wszystkie antybiotyki przeznaczone do aplikacji na skórę hamują dalsze namnażanie bakterii, a także działają przeciwzapalnie poprzez regulację miejscowej odpowiedzi komórek układu odpornościowego. Zwyczajowo stosuje się je w terapii łączonej z retinoidami, nadtlenkiem benzoilu lub kwasem azelainowym, gdyż takie „podwójne uderzenie” gwarantuje najlepsze rezultaty. Antybiotykoterapia miejscowa przeważnie jest bardzo dobrze tolerowana przez pacjentów w każdym wieku. Jakiekolwiek podrażnienia, złuszczanie naskórka czy jego pieczenie są konsekwencją jednoczesnej aplikacji dodatkowych, wspomnianych wyżej substancji (w szczególności retinoidów np. adapalenu lub tretynoiny).
Antybiotyki na trądzik – rodzaje antybiotyków o działaniu miejscowych
Na polskim rynku farmaceutycznym dostępne są następujący substancje o działaniu przeciwbakteryjnym:
- Erytromycyna, antybiotyk z grupy makrolidów, dostępna w formie płynu, żelu lub maści. Działa przede wszystkim przeciwzapalnie oraz bakteriostatycznie poprzez hamowanie syntezy nowych białek bakteryjnych
- Klindamycyna występująca w postaci żelu, emulsji lub płynu. Jej stosowanie zaleca się u dzieci, które ukończyły 12 rok życia. W zależności od stężenia w danym produkcie działa bakteriostatycznie (hamuje rozmnażanie bakterii) lub bakteriobójczo. Przenika ponadto do wnętrza komórek żernych układu odpornościowego, tzw. fagocytów ułatwiając im „pożeranie” drobnoustrojów chorobotwórczych.
- Nadtlenek benzoilu, który wprawdzie nie jest antybiotykiem, jednak dzięki swoim własnościom utleniającym działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwłojotokowo oraz pobudza gojenie się drobnych ranek po pryszczach.
Zasady leczenia miejscowymi antybiotykami na trądzik
Skuteczność oraz dobra tolerancja to główne zalety korzystania z antybiotyków w leczeniu zmian trądzikowych. Preparaty zawierające w swoim składzie jedynie „czystą” erytromycynę lub klindamycynę mogą być aplikowane także rano, przed ekspozycją na słońce, gdyż nie wchodzą w reakcje z promieniowaniem UV. Podstawowym ograniczeniem antybiotyków jest nabywanie przez bakterie oporności, co objawia się brakiem dalszej poprawy klinicznej pomimo rzetelnego przestrzegania zaleceń lekarskich. Aby zapobiec temu niekorzystnemu zjawisku, międzynarodowe wytyczne dermatologiczne stanowczo odradzają monoterapii antybiotykiem miejscowym. Oznacza to, że podczas kilkutygodniowej kuracji klindymycyną lub erytromycyną należy zadbać o jednoczesne stosowanie retinoidów, kwasu azelainowego lub nadtlenku benzoilu (przeważnie na noc ze względu na ich właściwości wysuszające oraz fotouczulające). Aktualnie na rynku dostępne są także preparaty złożone, które zawierają kilka uzupełniających się substancji przeciwtrądzikowych, w tym wspomniane antybiotyki.
Antybiotyki na trądzik – Doustne antybiotyki
W leczeniu ogólnym trądziku pospolitego, zwykle przed włączeniem leków hormonalnych lub izotretynoiny, wykonuje się próbę uzyskania remisji choroby poprzez 3-5 miesięczną kurację antybiotykową. Lekami wykorzystywanymi w takich schematach są tetracykliny (doksycyklina, tertracyklina), ewentualnie makrolidy (np. azytromycyna). Okazuje się, że głównym celem antybiotykoterapii trądziku wcale nie jest zabicie bakterii kolonizujących gruczoły łojowe. Antybiotyki, a głównie tetracykliny, regulują bowiem nadmierną odpowiedź zapalną skóry posiadającej tendencję do wyprysków grudkowo-kostkowych. Przeciwskazaniem do stosowania antybiotyków w leczeniu trądziku jest wiek poniżej 12. rż. oraz ciąża (wyjątek stanowi azytromycyna).
Antybiotyki na trądzik – skutki uboczne antybiotykoterapii
Antybiotyki, jak każdy inny lek, może wywołać działania niepożądane. W przypadków leków wykorzystywanych w terapii przeciwtrądzikowej są to:
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, których można uniknąć dzięki przyjmowaniu probiotyków w trakcie całej kuracji antybiotykowej
- Przejściowe zaburzenia funkcji wątroby u osób predysponowanych (np. zakażonych wirusem zapalenia wątroby)
- Skórne reakcje alergiczne, które pojawią się zwykle po ok. 48-72h od przyjęcia pierwszej dawki leku
- Zwiększone ryzyko grzybicy układu pokarmowego i rozrodczego u kobiet, co wynika z redukcji „dobrej” flory bakteryjnej organizmu (zjawisku temu przeciwdziała stosowanie probiotyków oraz czystych kultur drożdży Saccharomyces boulardii)
- Tetracykliny u dzieci mogą powodować zaburzenia rozwoju kości oraz zębów, dlatego są dozwolone dopiero od 12 roku życia.
Alternatywne metody leczenia trądziku
O potrzebie zastosowania antybiotyków podczas leczenia trądziku decyduje lekarz dermatolog. Ze względu na możliwość wystąpienia licznych skutków ubocznych podczas antybiotykoterapii, warto zapoznać się z innymi metodami, które mogą przyczynić się do znacznego obniżenia ilości wyprysków lub ich całkowitego zahamowania. Na rozwój trądziku, szczególnie u dorosłych, ma wpływ wiele czynników; zła dieta i związany z nią niedobór witamin i minerałów, stres, niewłaściwa pielęgnacja. Niektóre z tych przyczyn powstawania trądziku można leczyć innymi metodami, takimi jak zdrowa i zbilansowana dieta na trądzik, tabletki na trądzik bez recepty, wyeliminowanie czynników stresogennych oraz zastosowanie strategii radzenia sobie ze stresem w życiu codziennych lub zawodowym poprzez techniki relaksacyjne. Ostatecznie o właściwej metodzie leczenia trądziku i konieczności zastosowania antybiotyków powinien zdecydować dermatolog, jednak należy pamiętać, iż powyższe metody mogą też skutecznie wspierać antybiotykoterapię.